کوچه مازاری های یزد که به عنوان نخستین گذر فرهنگ و هنر کشورمان شناخته میشود یکی از جذابترین کوچههای تاریخی و جاذبه های یزد است. این کوچه تا به امروز توانسته حال و هوای سنتی خود را حفظ کند و به یک محل عالی برای برگزاری انواع رویدادها تبدیل شود. با ما همراه باشید تا با گذر مازاری های یزد بیشتر آشنا شویم.
معرفی کوچه مازاری های یزد
کوچه مازاری ها با قدمت ۷۰۰ سال یک مکان عالی برای آشنایی با هنر، سنت، فرهنگ و تاریخ مردمان یزد است. این کوچه در گذشته به حناسابان اختصاص داشته و در حجرههای مختلف آن، افراد به شغل حناسابی مشغول بودند.
از آنجا که حنا نقش پررنگی در زندگی مسلمانان و زرتشتیان یزد و همکیشان آنها در کشورهای عربی، پاکستان و هند داشت، مردم همیشه به دنبال خرید حنای باکیفیت بودند و مردم یزد با در نظر گرفتن این نیاز، برگهای حنا را جمع کرده و آنها را تبدیل به پودر میکردند. در نهایت حنا درون کیسههای کرباسی ریخته شده و به شهرها و کشورهای دیگر صادر میشد.
کوچه مازاری ها جایی بود که در گذشته در آن حجرههای حناسابی فعالیت داشتند و حناهای باکیفیت را تولید و صادر میکردند. امروزه برخی از حجرههای این کوچه هنوز فعال هستند.
معماری حجره های کوچه مازاری
معماری حجرههای کوچه مازاری متناسب با شغل حناسابی است. روی سقف حجرهها یا کارگاههای این کوچه یک دریچه کوچک وجود دارد که محل ورود نور به درون حجره است. در وسط کارگاه یک سکوی نیممتری با سنگ آسیاب اصلی گرد دیده میشود. این سنگ معمولاً با دست تراشیده میشد و ابزار اصلی برای ساییدن حنا و ادویهها بود. همچنین در گذشته برای گرداندن این سنگ از چهارپایان استفاده میشد اما امروزه یک موتور کوچک جایگزین چهارپا شده است.
از دیگر بخشهای حجرههای کوچه مازاری میتوان به اتاقهایی در گوشه کارگاه با کاربری محل انبار حناهای نساییده شده، دوخت کیسه کرباس و بستهبندی حنا اشاره کرد.
ریشه نام مازار
دلیل نامگذاری این کوچه را باید در گویش یزدیهای قدیم جستجو کرد. ماز در زبان یزدی به معنی «چرخ» است و مازاری به آسیابهایی برای پودر کردن و ساییدن مواد مختلف گفته میشود.
در گذشته صاحبان حجرههای کوچه مازاری، سنگهای بزرگ را از اطراف یزد و شهرهایی مانند مهریز جمعآوری کرده و پس از صیقل دادن به حجرههای خود میآوردند و با آنها برگهای سبز حنا را میسابیدند. به خاطر وجود این سنگهای آسیاب سنگی بزرگ، کوچه به «کوچه مازاری» شهرت یافت.
حال و هوای امروز کوچه مازاری ها
در حال حاضر کوچه مازاری ها با حفظ حال و هوای سنتی بازسازی شده است و برخی از حجرههای آن همچنان به شغل حناسابی و آسیاب انواع ادویه مشغول هستند. همچنین در این کوچه کافهها، رستورانها و سفرهخانههای متعددی وجود دارند که انواع نوشیدنیها و غذاهای خوشمزه را برای مشتریان سرو میکنند.
جالب است بدانید کوچه مازاری ها به عنوان نخستین گذر فرهنگ و هنر کشورمان هم شناخته میشود و در آن تئاترهای خیابانی، مراسم نقد کتاب، نمایشگاههای هنری و نمایشگاههای هنرهای تجسمی برگزار میشود.
جاذبه های نزدیک به کوچه مازاری
از جاذبههای اطراف کوچه مازاری میتوان به موزه مارکار ، باغ دولت آباد ، مسجد جامع، میدان خان، کنیسه ملا آقابابا، آتشکده بهرام مدرسه ضیاییه، میدان امیر چخماق و حمام خان اشاره کرد. شما میتوانید پس از گشت و گذار در کوچه مازاری از دیگر جاذبههای نزدیک به کوچه هم بازدید کنید.
کوچه مازاری ها کجاست؟
برای رسیدن به کوچه مازاری ها با هواپیما از تهران، ابتدا باید بلیط هواپیما تهران به یزد را تهیه کنید؛ این مسیر هوایی کوتاه و راحت است و پس از حدود یک ساعت پرواز به فرودگاه شهید صدوقی یزد میرسید. بعد از فرود، میتوانید با تاکسی یا خودروی اینترنتی به سمت بافت تاریخی شهر حرکت کنید و با توجه به دسترسی مناسب، در مدتزمانی کوتاه به کوچه مازاری ها برسید. اگر ترجیح میدهید برنامهریزی سفر، اقامت و بازدید از جاذبهها را یکجا داشته باشید، شرکت در تور یزد گزینهای مناسب است که معمولاً بلیط هواپیما ، ترانسفر فرودگاهی و گشتهای شهری را هم شامل میشود و سفر شما را سادهتر و لذتبخشتر میکند
این کوچه در محله نعیم آباد و خیابان آیت الله کاشانی قرار دارد و هنوز تعدادی از واحدهای آن فعال هستند. در زمان عبور از این کوچه میتوانید بوی حنا و عطر ادویههایی مانند دارچین، زردچوبه و فلفل را استشمام کنید.
آدرس کوچه مازاری های یزد: یزد، نعیم آباد
مسیر دسترسی به کوچه مازاری
برای بازدید از کوچه مازاری ها دو مسیر پیش رو دارید:
مسیر اول: در مسیر اول باید از بلوار کاشانی گذر کرده و پس از عبور از خیابان امام جعفر صادق، وارد اولین کوچه در سمت لایسنس نود 32 راست شوید.
مسیر دوم: در مسیر دوم خودتان را به خیابان آیت الله کاشانی رسانده و سپس از بلوار امام صادق عبور کنید و وارد اولین کوچه شوید.
سخن پایانی
کوچه مازاری ها نامی آشنا برای حنادوستان و طرفداران ادویههای مرغوب است. در حال حاضر به لطف سازمان میراث فرهنگی یزد، این کوچه به بخش مهمی از تاریخ و فرهنگ شهر تبدیل شده است. علاوه بر اینها، گشت و گذار در کوچه مازاری ها شما را به دل تاریخ میبرد و میتوانید حال و هوای گذشته را در حجرهها، رستورانها و کافههای این کوچه مشاهده کنید.